Trong quá trình chuyển đổi số tại địa phương, một trong những yếu tố quan trọng nhất chính là con người – cụ thể là đội ngũ cán bộ trực tiếp vận hành và phục vụ nhân dân. Công nghệ, phần mềm hay hệ thống hiện đại đến đâu cũng khó phát huy hiệu quả nếu cán bộ không biết cách sử dụng. Do đó, việc đào tạo cán bộ phường/xã ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào công việc hàng ngày không chỉ là cần thiết mà còn là chìa khóa để nâng cao chất lượng phục vụ, giảm tải công việc và xây dựng hình ảnh chính quyền cơ sở hiện đại.
Thực trạng và nhu cầu thực tế
Hiện nay, nhiều cán bộ ở cấp phường/xã vẫn quen với cách làm việc truyền thống: xử lý văn bản thủ công, soạn thảo báo cáo trên Word/Excel, hoặc trực tiếp hướng dẫn người dân. Trong khi đó, khối lượng công việc ngày càng nhiều, yêu cầu xử lý nhanh chóng và minh bạch hơn. Người dân cũng kỳ vọng được phục vụ hiện đại, tiện lợi, giống như các dịch vụ họ đang sử dụng trong đời sống hàng ngày. Điều này đặt ra nhu cầu cấp thiết: cán bộ phải biết sử dụng các công cụ AI để hỗ trợ công việc.
Những kỹ năng cơ bản cần đào tạo
- Soạn thảo văn bản nhanh bằng AI:
Cán bộ có thể dùng AI để viết báo cáo, công văn, thông báo chỉ trong vài phút, đảm bảo đúng chuẩn mực hành chính, hạn chế lỗi chính tả, diễn đạt. - Tạo slide thuyết trình và tài liệu tuyên truyền:
Thay vì làm thủ công, AI giúp thiết kế slide chuyên nghiệp cho các buổi họp dân, hội nghị phường, hoặc chiến dịch tuyên truyền. - Chỉnh sửa và thiết kế hình ảnh:
Khi cần poster cho ngày hội, thông báo khẩn hay chương trình tiêm chủng, AI có thể tự động tạo hình ảnh đẹp, đúng nội dung và tiết kiệm chi phí thuê thiết kế. - Chatbot và trợ lý ảo:
Học cách vận hành chatbot để trả lời câu hỏi của người dân 24/7, từ đó giảm tải cho bộ phận tiếp dân. - Thống kê và phân tích số liệu:
AI hỗ trợ phân tích dữ liệu dân cư, lao động, y tế để cán bộ có cái nhìn tổng quan và ra quyết định kịp thời.
Lợi ích khi cán bộ thành thạo AI
- Giảm tải công việc lặp lại: AI tự động hóa các tác vụ như nhập liệu, tổng hợp báo cáo, soạn thảo văn bản.
- Tiết kiệm thời gian: Thay vì mất hàng giờ chuẩn bị tài liệu, cán bộ chỉ cần vài phút.
- Tăng độ chính xác: AI hạn chế sai sót, giúp công việc hành chính minh bạch và đồng nhất.
- Nâng cao chất lượng phục vụ: Người dân nhận được thông tin nhanh chóng, rõ ràng, cảm nhận sự chuyên nghiệp từ chính quyền cơ sở.
Thực tế triển khai đào tạo
Một số địa phương đã bắt đầu tổ chức các khóa tập huấn ngắn hạn cho cán bộ về cách sử dụng AI. Ví dụ:
- Hướng dẫn cách dùng ChatGPT để viết công văn, báo cáo.
- Sử dụng các công cụ AI tạo ảnh để thiết kế poster tuyên truyền.
- Ứng dụng AI trong quản lý dữ liệu dân cư, lập báo cáo định kỳ.
Kết quả cho thấy, chỉ sau 1–2 buổi tập huấn, nhiều cán bộ đã có thể áp dụng ngay vào công việc, tiết kiệm hàng chục giờ làm việc mỗi tháng.
Kết luận
Đào tạo cán bộ phường/xã ứng dụng AI không chỉ giúp giảm tải áp lực công việc, mà còn góp phần thay đổi tư duy, đưa chính quyền cơ sở tiến gần hơn đến mô hình “chính quyền số”. Khi cán bộ làm việc hiệu quả hơn, người dân cũng sẽ hài lòng hơn, từ đó tạo ra mối quan hệ gắn kết và tin tưởng giữa chính quyền và nhân dân. Đây chính là bước đệm quan trọng để xây dựng phường/xã hiện đại, năng động và thân thiện trong thời đại 4.0.
